خاموش کننده های دستی

خاموش کننده های دستی ( مدیریت کپسولهای آتش نشانی)

آتش بر اثر ترکیب اکسیژن با یک ماده سوختنی به وجود می آید که این فرآیند تولید نور و حرارت می کند. اشتعال ناخواسته یا خارج از کنترل، آتش سوزی یا حریق نامیده می شود،

• ماده قابل اشتعال
• حجم معینی از اکسیژن

حرارت کافی

با توجه به وابستگی شدید میان پیشروی و توسعه حریق از یک سو و عامل زمان از سوی دیگر و نیز اهمیت اطفاء حریق در مراحل شروع و جلوگیری از تبدیل آتش سوزی های کوچک به حریقهای گسترده، نقش خاموش کننده های دستی (کپسول های آتش نشانی) بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

این در حالی است که انتخاب نوع، اندازه، تعداد، مکان های مناسب نصب و بازدیدها و آزمایش های دوره ای، ممکن است به طرق مختلف انجام پذیرد و این عمل موجب افزایش کارآیی مطلوب خاموش کننده گردد.

خاموش کننده های دستی، اولین خط دفاعی در مبارزه با حریقهایی در وسعت محدود می باشند حتی اگر محل مجهز به سیستم اسپرینگلر خودکار، شیر آتش نشانی، لوله یا دیگر تجهیزات ثابت نصب شده باشد نیاز به خاموش کننده دستی می باشد.

در مکان هایی که از سیستم اطفاء حریق استفاده می گردد، حتی اگر بخشی از آن سیستم قابل حمل باشد (مانند لوله و سر نازل که متصل به منبع عامل اطفاء است) اطفاء کننده های دستی مورد نیاز می باشند.

انواع آتش سوزی

• آتش سوزی گروه A: آتش سوزی های مواد معمولی قابل اشتعال از قبیل چوب، پارچه، کاغذ،لاستیک و بسیاری از پلاستیکها۔
• آتش سوزی گروه B: آتش سوزی های مایعات قابل اشتعال، روغن ها، گریس ها، قیرها، رنگهایروغنی، الكل و گازهای قابل اشتعال.

• آتش سوزی گروه C: آتش سوزی ناشی از گازها مانند: گاز مایع (بوتان، پر و پان)، گاز شهری (اتان، متان) و…

• آتش سوزی گروه D: آتش سوزی فلزات قابل اشتعال می باشد، مانند فلزاتی از قبیل منیزیم،زیرکونیم، سدیم، ليتيم و پتاسیم.
• آتش سوزی گروه E: دستگاه های مصرف کننده برقی که در زمان داشتن انرژی برق باید از خاموش کننده عایق جهت اطفاء استفاده نمود (به هنگام قطع برق از دستگاه ممکن است از خاموش کننده های گروه A و B به طور ایمن استفاده نمود.)

راههای اطفاء حریق

١- تقليل درجه حرارت به وسیله سرد کردن به کمک آب یا خاموش کننده های سرمازا.

٢- کاهش درصد اکسیژن یا خفه کردن

جایگزین کردن گازهای سنگین تر از هوا مثل تترا کلرید کربن، دی برمومتان و دیگر مواد هالوژنه.

ایجاد یک لایه عایق بین هوا و آتش، مانند کف مخصوص، پارچه خیس، شن و ماسه و …

3- قطع مواد سوختنی یا جداسازی آن

• دور کردن ماده سوختنی از شعله
• دور کردن شعله از ماده سوختنی
• ایجاد فاصله با عایق بین ماده سوختنی و شعله

4- قطع واکنش های زنجیرهای سوختن

• با دخالت در واکنش و اجازه ندادن به اکسیژن جهت ترکیب با مواد سوختی اطفاء حریقمی کنند.

طبقه بندی خاموش کننده ها (کپسول های آتش نشانی از دیدگاه مواد اطفایی)

1- خاموش کننده های محتوی آب که بر سه نوع سودا اسید، آب و هوا، آب و گاز می باشد.

۲- خاموش کننده های مولد کف که بر دو نوع خاموش کننده های کف شیمیایی و کف فیزیکی هستند.

٣- خاموش کننده های محتوی پودر که به خاموش کننده های پودر و هوا، پودر و گاز تقسیم می شوند.

4- خاموش کننده های محتوی گاز دی اکسید کربن.

5- خاموش کننده های مواد هالوژنه

شناسایی نوع خاموش کننده از طریق نوار رنگی بالای سیلندر

1- خاموش کننده محتوی آب به رنگ قرمز می باشد.

۲- خاموش کننده محتوی کف به رنگ زرد یا لیموئی می باشد.

٣- خاموش کننده محتوی پودر به رنگ آبی می باشد.

4- خاموش کننده محتوی گاز CO2 به رنگ مشکی می باشد.

5- خاموش کننده محتوی هالوژنه به رنگ سبز می باشد.

برای اطفاء حریق فلزات قابل اشتعال از پودر خشک شیمیایی استفاده می شود.

نحوه کار با کپسول آتش نشانی

در ابتدا نوع آتش سوزی را تشخیص دهید تا بتوانید با استفاده از برچسب روی کپسول ها، کپسول مناسب را برای خاموش نمودن آتش انتخاب کنید. بعد از انتقال کپسول به محل آتش سوزی، عملیات زیر را به ترتیب انجام دهید:

1- میله ضامن را بکشید.

۲- سر شیلنگ کپسول را به سمت آتش قرار دهید.

۳- دستگیره را فشار دهید.

4- شیلنگ کپسول را به سمت مرکز آتش قرار دهید.

عملکرد موفق خاموش کننده ها بستگی به شرایط زیر دارد:

• خاموش کننده به طور مناسب در محل قرار داشته و آماده به کار باشد.
• خاموش کننده از نوع مناسب با توجه به نوع حریق باشد.
• زمانی حریق کشف شده باشد که برای اطفاء با خاموش کننده تناسب داشته باشد (از نظر وسعت شعله).

اگر در مورد اجزای هود آزمایشگاهی میخواهید بخوانید بر روی لینک کلیک نمایید.

تحریریه نور صنعت فردوس